Vành đai 4, trải dài qua 5 tỉnh và thành phố với chiều dài 200 km, hiện đang được đề xuất để được gom thành 1-2 dự án lớn theo hình thức BOT. UBND TP HCM đã trình Bộ Giao thông Vận tải và các địa phương liên quan phương án này nhằm tạo ra sự đồng bộ và thuận lợi hơn trong việc kêu gọi đầu tư, thay vì chia thành nhiều dự án nhỏ.
Vành đai 4, được quy hoạch từ năm 2011 với tổng mức đầu tư hơn 105.000 tỷ đồng, đang triển khai theo hình thức đối tác công tư (PPP). UBND TP HCM đề xuất tách thành 1-2 dự án lớn để thúc đẩy sự đồng bộ và dễ dàng trong quá trình quản lý và thu hút đầu tư. Phó chủ tịch UBND TP HCM, Bùi Xuân Cường, cho rằng đối với tuyến chính của Vành đai 4, việc triển khai theo hợp đồng BOT sẽ giúp quản lý và thực hiện dự án một cách hiệu quả hơn.
Cách làm này có sự tương đồng với dự án Vành đai 4 vùng Thủ đô, một trục đường dài hơn 112 km, đi qua Hà Nội, Hưng Yên và Bắc Ninh. Phương án triển khai tương tự đã được áp dụng, nơi tuyến chính là một dự án chung triển khai theo hình thức BOT, trong khi các phần giải phóng mặt bằng và xây dựng đường song hành được chia làm các dự án thành phần do địa phương triển khai.
Theo TS Dương Như Hùng, Trưởng khoa Quản lý Công nghiệp tại Đại học Bách Khoa TP HCM, việc gom Vành đai 4 TP HCM thành một dự án lớn sẽ đảm bảo sự đồng bộ và thu hút nhà đầu tư lớn, trong khi loại bỏ những đơn vị yếu. Tuy nhiên, ông cũng chia sẻ rằng so với Vành đai 4 Hà Nội, dự án ở phía Nam có quy mô gấp đôi, đặt ra thách thức về khả năng tìm kiếm nhà đầu tư có năng lực và tài chính mạnh mẽ. Do đó, có thể xem xét chia thành hai dự án BOT để thuận lợi trong quá trình triển khai.
Kế hoạch hiện tại là hoàn tất báo cáo nghiên cứu tiền khả thi trong quý 1 năm nay, sau đó trình Chính phủ và Quốc hội xem xét và thông qua chủ trương. Dự kiến, dự án sẽ khởi công vào năm 2025 và hoàn thành sau 3 năm, mang lại mạng lưới giao thông liền mạch và đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội khu vực.
Ngoài Vành đai 4, khu vực TP HCM còn được quy hoạch bao quanh bởi hai tuyến Vành đai khác là Vành đai 2 và Vành đai 3, giúp giảm ùn tắc nội thành và tăng cường liên kết với Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Tuyến Vành đai 3 đang được triển khai và dự kiến hoàn thành vào năm 2026, trong khi Vành đai 2 nằm hoàn toàn trong địa phận TP HCM, với một số đoạn chuẩn bị được đầu tư khép kín.
Các chuyên gia và nhà quản lý đều nhấn mạnh rằng việc thực hiện Vành đai 4 dưới hình thức một hoặc hai dự án lớn sẽ mang lại nhiều lợi ích, bao gồm đồng bộ hóa, thuận lợi trong quản lý và thu hút đầu tư. Tuy nhiên, cũng cần đối mặt với thách thức về nguồn vốn đầu tư lớn, và có thể cần sự hợp tác chặt chẽ giữa các địa phương liên quan để đảm bảo thành công của dự án.
Kế hoạch dự kiến sẽ làm cơ sở cho quá trình triển khai và phát triển hạ tầng giao thông khu vực, đồng thời mở ra cơ hội cho sự phát triển bền vững và hiệu quả cho TP HCM và các tỉnh lân cận.
