Chạy xe trên các tuyến cao tốc hẹp, thiếu làn khẩn cấp khiến nhiều tài xế luôn căng thẳng và lo lắng trước nguy cơ tai nạn, đặc biệt là khi gặp sự cố.
Anh Nguyễn Thạch, 46 tuổi, tài xế du lịch tại Phan Thiết, Bình Thuận, cho biết việc đưa vào khai thác các tuyến cao tốc phía Nam trong hai năm qua giúp rút ngắn thời gian di chuyển. Tuy nhiên, nhiều đoạn chỉ có 4 làn xe mà không có làn khẩn cấp, với các điểm dừng cách nhau 4-5 km, khiến nguy cơ tai nạn rất cao.
Anh Thạch thường lái xe từ Phan Thiết đi TP HCM, miền Tây và Nha Trang. Đặc biệt, tuyến cao tốc Phan Thiết – Nha Trang thiếu làn khẩn cấp khiến anh luôn cảm thấy hồi hộp khi chạy qua các đoạn như Phan Thiết – Vĩnh Hảo, Vĩnh Hảo – Cam Lâm và Cam Lâm – Nha Trang.
Mặc dù giới hạn tốc độ cho phép là 90 km/h, anh Thạch thường không dám chạy tối đa do sợ không xử lý kịp các tình huống, nhất là vào ban đêm. Các ô tô chạy gần nhau, chỉ cần một sai sót nhỏ cũng có thể dẫn đến va chạm nguy hiểm.
Tình trạng gặp sự cố dọc đường cũng rất nguy hiểm do thiếu làn khẩn cấp. Khi xe hỏng hóc, nhiều tài xế phải dừng ngay trên làn xe chạy, dùng vật dụng tự chế như xô, chậu hoặc cành cây để cảnh báo. Tuy nhiên, vào ban đêm, xe chạy tốc độ cao dễ đâm vào các xe đang dừng.
Một vụ tai nạn nghiêm trọng đã xảy ra hai ngày trước trên cao tốc Vĩnh Hảo – Phan Thiết. Một xe khách gặp sự cố động cơ, phải dừng bên đường và bị ô tô khách khác tông từ phía sau, làm hai người thiệt mạng và nhiều người bị thương. Theo thống kê, từ tháng 5/2023 đến nay, tuyến Vĩnh Hảo – Phan Thiết đã ghi nhận 16 vụ tai nạn, làm chết 10 người, chủ yếu do xe gặp sự cố dừng trên đường.
Tài xế Đoàn Bình Minh, 53 tuổi, thường xuyên chạy tuyến Nha Trang – TP HCM, cho rằng mặc dù cao tốc tiện lợi hơn so với quốc lộ 1, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro tai nạn cao, đặc biệt là vào ban đêm. Xe khách chở nhiều hành khách, nếu gặp sự cố nhỏ cũng có thể gây hậu quả nghiêm trọng.
Nhiều tuyến cao tốc khác trên cả nước, như tuyến Bắc – Nam, cũng đối mặt với vấn đề tương tự. Một số đoạn chỉ có 2-4 làn xe, không có làn khẩn cấp, như tuyến Cao Bồ (Nam Định) – Diễn Châu (Nghệ An), Cam Lộ (Quảng Trị) – Túy Loan (Đà Nẵng). Những tuyến này thường có địa hình phức tạp và xảy ra nhiều tai nạn dù mới đưa vào khai thác.
Cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận khai thác từ năm 2022 cũng đã bộc lộ hạn chế khi không có làn khẩn cấp. Với lưu lượng khoảng 25.000 lượt xe mỗi ngày, tuyến đường này đã ghi nhận 63 vụ va chạm trong 8 tháng đầu năm 2023, làm 5 người chết và 20 người bị thương.
Theo TS Phạm Viết Thuận, Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP HCM, mặc dù các tuyến cao tốc đã mở ra nhiều cơ hội phát triển vùng, việc không có làn khẩn cấp, dải phân cách và các trạm dừng nghỉ vẫn là bất cập lớn. Những vấn đề này phần nào bắt nguồn từ quá trình tư vấn thiết kế chưa phù hợp với địa hình.
Bộ Giao thông Vận tải đã thừa nhận trở ngại lớn nhất là nguồn vốn. Để đạt mục tiêu có 5.000 km cao tốc vào năm 2030, cần 813.000 tỷ đồng, nhưng đến năm 2020 mới bố trí được 395.000 tỷ đồng. Việc thiếu vốn khiến nhiều tuyến phải phân kỳ đầu tư, chưa thể hoàn thiện ngay.
Trong bối cảnh hiện tại, Bộ Giao thông Vận tải đang rà soát các biện pháp an toàn, bổ sung camera và tăng cường xử phạt “nguội” các xe vi phạm để giảm thiểu tai nạn.
