Tại một hội nghị diễn ra vào chiều ngày 11/10, lãnh đạo nhiều doanh nghiệp đã bày tỏ những khó khăn trong việc tiếp cận vốn vay và đầu tư vào hạ tầng giao thông, mặc dù họ không được quyền quản lý quy trình này.
Ông Phạm Văn Khôi, Tổng Giám Đốc Công ty Phương Thành, đã phàn nàn về các vấn đề liên quan đến cơ sở pháp lý. Ông cho biết doanh nghiệp muốn điều chỉnh giá dịch vụ đường bộ theo hợp đồng, nhưng phải xin phê duyệt từ nhiều cấp độ quản lý.
“Chúng tôi vay 70-85% từ ngân hàng, nhưng các ngân hàng thỉnh thoảng tạo ra khó khăn và yêu cầu chúng tôi chịu rủi ro khi doanh thu giảm”, ông Khôi lý giải. Ông nhấn mạnh rằng các dự án hạ tầng thường có ít xe cộ đi qua trong những năm đầu và chỉ bắt đầu sinh lời sau 5-7 năm.
Ông Hồ Minh Hoàng, Chủ Tịch Tập Đoàn Đèo Cả, đã nêu lên vấn đề về định mức đơn giá và hệ số nhân công, đã trở nên lạc hậu sau hơn 40 năm. Ông cũng gặp khó khăn về vốn, việc giải phóng mặt bằng chậm, và giá vật liệu xây dựng đắt đỏ tại địa phương.
PGS Trần Chủng, Chủ Tịch Hiệp Hội Các Nhà Đầu Tư Hạ Tầng Giao Thông, cho biết Luật đầu tư theo hình thức Đối Tác Công Tư (PPP) cần được chỉnh sửa vì nhiều vấn đề cơ chế và chính sách vẫn tồn tại. Nhà đầu tư gặp khó khăn khi tiếp cận nguồn vốn từ ngân hàng, không chắc chắn về việc được vay tín dụng dài hạn 10-20 năm. Người lao động trẻ không muốn gia nhập ngành giao thông vì lương thấp, và đơn giá lương không thay đổi trong nhiều năm.
Ông Chủng đề xuất rằng Việt Nam nên học hỏi từ các quốc gia khác để tạo ra quỹ đầu tư hoặc cho vay các dự án hạ tầng giao thông. Ông cũng đề xuất rằng tỷ lệ vốn nhà nước đóng góp cho dự án PPP nên được tăng lên trên 50%, đặc biệt với các dự án ở các vùng sâu hơn.
Ông Nguyễn Thanh Vân, Phó Cục Trưởng Quản Lý Đầu Tư Xây Dựng (Bộ Giao Thông Vận Tải), thừa nhận rằng định mức giá áp dụng cho các dự án giao thông hiện chưa đạt được kỳ vọng. Giá nhân công cao nhất chỉ là 300.000 đồng, nhưng thực tế doanh nghiệp phải trả từ 400.000-500.000 đồng. Các dự án lớn đang triển khai cũng gặp vấn đề khi dự báo không chính xác về khối lượng vật liệu và giá vật liệu ở địa phương, khiến cho các dự án gặp khó khăn.
“Cục Quản Lý Đầu Tư Xây Dựng sẽ tiếp tục rà soát, sớm lập lại các định mức để giá áp dụng trong đầu tư xây dựng dự án giao thông được điều chỉnh sát với thực tiễn”, ông Vân nói.
Ông Lê Kim Thành, Cục Trưởng Đường Cao Tốc Việt Nam, cho biết có 6 dự án giao thông được phê duyệt theo hình thức PPP từ khi Luật PPP được ban hành vào năm 2020. Tuy nhiên, để tạo lòng tin đối với nhà đầu tư, Bộ Giao Thông Vận Tải đã đề xuất Chính Phủ giải quyết các vấn đề liên quan đến các dự án BOT giao thông thua lỗ trong thời gian qua. Ông Thành cũng đề xuất rằng các cơ quan cần xem xét việc điều chỉnh Luật PPP để chia sẻ rủi ro với các doanh nghiệp có doanh thu thấp hơn.
